Czy za długi można iść do więzienia?

Na koniec 2020 r. suma zaległości konsumentów i firm według Krajowego Rejestru Długów (KRD) wynosiła w Polsce ponad 59,2 mld zł, a liczba dłużników spadła do poziomu 2,74 mln osób. Średnie zadłużenie konsumenckie było równe 19 556 zł, a firmowe – 39 241 zł. Zobowiązania są zatem pokaźne i trzeba mieć świadomość, że rodzą przykre konsekwencje natury finansowej i prawnej. Czy za długi sąd może ukarać nas, pozbawiając wolności?

Konsekwencje niespłacania długów

Zaciąganie pożyczki online czy kredytów bankowych powinno być poprzedzone obiektywną analizą własnej sytuacji finansowej przez klienta. Nie powinno się pożyczać więcej, niż jest się w stanie oddać bankowi lub firmie pożyczkowej. Oczywiście, każdy może znaleźć się w trudnej sytuacji finansowej, np. wskutek utraty pracy, ale wówczas pierwszym krokiem powinno być zgłoszenie się do banku czy innych wierzycieli z prośbą o czasowe zawieszenie spłaty rat lub umorzenie części długu. 

Jeśli pomimo problemów finansowych dłużnik nie robi nic, by rozwiązać swoje kłopoty,  powinien mieć świadomość, że spowoduje to najprawdopodobniej wstąpienie na drogę sądową. Wierzyciel postara się o wydanie przez sąd orzeczenia o nakazie zapłaty, które skutkuje tym, że może on wnieść o nadanie wyrokowi lub nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności. Jest ona podstawą skierowania sprawy do komornika. Ten ma prawo wszcząć postępowanie egzekucyjne.

Co jednak, jeśli dłużnik nie ma dochodów czy majątku, z którego można by ściągnąć wierzytelności wraz z odsetkami i kosztami ponoszonymi przez komornika? Czy w zamian za dług pożyczkobiorca może zostać osadzony w więzieniu? Niektóre przeterminowane zobowiązania rzeczywiście mogą doprowadzić do pozbawienia wolności.

Kiedy długi mogą doprowadzić do więziennej celi?

Możliwe jest, że dłużnik za swoje długi może trafić do więzienia, ale tylko w określonych sytuacjach i tylko w przypadku niektórych zachowań. Pozbawiony wolności nie zostanie kredytobiorca, który nie płaci rat kredytów i pożyczek, nie uiszcza płatności za czynsz, internet czy telefon. Oczywiście, musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami swojego działania, ale tak surowa kara, jak pozbawienie wolności mu nie grozi.

Co grozi za niepłacenie alimentów?

Istnieje natomiast kilka rodzajów długów, których niespłacenie powodować może zasądzenie dłużnikowi kary pozbawienia wolności. Przede wszystkim chodzi tu o niepłacenie alimentów, co jest postrzegane w świetle obowiązującego prawa jako przestępstwo ujęte w art. 209 Kodeksu karnego. Długi alimentacyjne mogą spowodować zasądzenie kary więzienia i to już po 3 miesiącach niewpłacania świadczeń. Alimenciarz może podlegać karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeśli jednak długi alimentacyjne powodują, że osoba uprawniona do otrzymania takich należności nie ma możliwości zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb życiowych, dłużnik może zostać pozbawiony wolności nawet na 2 lata. 

Unikanie płacenia podatków a więzienie

Kolejną sytuacją, w której może on trafić do więzienia za swoje zobowiązania, jest niezapłacenie podatku. Może to mieć miejsce, jeśli dłużnik popełni przestępstwo skarbowe. W przypadku, gdy będzie to jednak wykroczenie skarbowe, nałożona zostanie na niego kara grzywny, choć jej niezapłacenie w terminie może także stać się powodem umieszczenia go w placówce penitencjarnej. Dotyczy to zasadniczo każdej kary grzywny, nie tylko za nieuregulowanie podatków należnych fiskusowi. 

Można zatem trafić do więzienia za długi, ma to jednak miejsce wyłącznie w określonych sytuacjach i przy określonych typach zobowiązań.